Orriak

miércoles, 23 de noviembre de 2011

Euskal Herriko pertsonaia mitologikoa: Olentzero (Aitor)


Bazen behin, kondairaren arababera, Olentzero euskal mendietan bizi zen jentil bat. Behin, bere linukoek zerumuga aldean izan handi bat ikusi omen zuten, eta zer ote galdetu zioten beraien arteko zaharreari. Agureak esan zienez, neguaren amaiera iragazten zuen izan hark. Hasiera batean kantak"negua heldu dala" zioen arren, kristautasunaren eraginez "Jesus jaio zala" ugari erabili da.
Hala, jentil guztiak beren burua amildegitik behera botatzeko agindu zuen. Guztiek bete zuten esana, Olentzerok izan ezik. Honek belenera jo zuen, Jesus gurtzera eta Euskal Herrira itzulinik, Jesusen Berri Ona zabaltzen hasi zen.
Kristo jaiotzaren berri ematera menditik jaitsitakoartzain edo ikzkinaren itxuraz irudikatu ohi da gaur egun. Kostaldeak, arrantzale ofizikoa bezala ere ageri jendearen sinesmeren arabera. Batzuek esanahi erlijisioa nabarmentzen dute; beste batzuek,berriz, gabonetako ezaugarri paganako edo sekular moduan nahiago dute. 50. hamarkadan, Iruñean egin zen estrainekoz Lesakan egiten den moduan.
Azken hamarkadetatik honantz, beste herrialdetan Bizarzuri eta Hiru Erregei ematen zaien egitekoa hartu du Olentzerok, umeei gabonetako opariak banatzea, alegia. Honek eztabaidak ekartzen ditu Olentzerok hartu beharreko irudiaren ondoan. Olentzero pipa erretzailea, aborkaduna eta jale eta dale porrokatua, ez dator bat eguberriaetako gainerako pertsonaien irudi lightarekin, eta dendari batzuk dagoeneko hasi dira Olentzero dostemio eta dotoreagoak saltzen, ezarritakokanoen arabera. Toki askotan, oraindik ere lastoz edo kartoiez egindako panpina etxez etxe diru eskean eramaten da.

No hay comentarios:

Publicar un comentario